Een onaf tweedehands borduurwerk. De naald steekt in het doek alsof deze zo weer oppakt gaat worden. De zak met het telpatroon zit achterop vastgeniet. Op het telpatroon staat met balpen geschreven De eeuw van mijn vader, de titel van het boek van Geert Mak. De restjes borduurdraad zijn met zorg erbij ingepakt.
De voordeur van de cottage ontbreekt. Van de trap zien we enkel de contouren. De hortensia’s zijn half geborduurd. Was jou, de maker, de tijd niet gegund? Of was je er klaar mee? Ben je gewoon liever gaan lezen in Geert Mak?
Het tafereel van een liefelijk vakwerkhuis met rieten dak, het lijkt zo idyllisch. Toen mijn oog erop viel dacht ik aan de echte wereld. Hoe komt het dat we beelden accepteren terwijl ze weinig overeenkomen met onze realiteit? Ergens tussen het borduurontwerp en vandaag is er iets veranderd.
Hoe keek jij, de maker, dan naar dit tafereel? Op welke manier beantwoorde dit motief aan jouw diepste borduurwensen? Werd jouw herinnering aan een vakantie verbeeld? Zag je jouw eigen wereld terug?
Nu lijkt het een borduurwerk van een geïdealiseerde wereld met een wond, een diep gat, dat we gezamenlijk voorlopig even niet dicht krijgen.
In de wereld van jouw kruissteekjes bloeien de bloemen weelderig. Voor het huis een eigen waterput en het ontbreekt niet aan tijd om goed voor huis en haard te zorgen. Niets wijst op kommer, kwel of ellende. Is dat een comfortabele blinde vlek? Of bestaat die enkel in een droomwereld?
Wanneer ontdekken wij details die ineens nieuwe dingen gaan onthullen? Wanneer zien we het verschil? We veranderen door mensen en dingen, door dingen buiten onszelf. Kun je jezelf met nieuwe ogen leren kijken? Of moet er toch altijd iets of iemand je vertellen wat er verder nog te zien valt?
Dat doet mij denken aan mijn oma. Zij en haar vrienden hadden uit hun vroege leven misschien amper drie foto’s als bewijs hoe ze er bijstonden. Zij konden zichzelf alleen in het voorbijgaan zien in een spiegel of etalageruit. En dat was zelden langdurig of stilstaand… Op welke manier werd hun zelfbeeld gevoed? Hoe keken zij naar zichzelf, zonder alle filters die we tegenwoordig over onze zelfbeelden kunnen gooien? Hoe keken zij naar elkaar en de wereld?
Het boek van Geert Mak verscheen in 1999. Ik kreeg het ooit cadeau van mijn begeleider tijdens mijn studie op de Willem de Kooning. De eeuw van mijn vader is een veelzeggende titel. Het is immers ook de eeuw van de schrijver zelf. Het feit dat we tot opeenvolgende generaties behoren; kunnen we daar wat meer bewust van worden?
Als iets niet af is kan het alle kanten opgaan. Het is een soort tussentijd die open ligt waarvan het einddoel niet vaststaat. Iemand anders kan er gewoon op voortborduren. Dan zullen er zeker nieuwe details ontstaan die iets anders gaan onthullen. Net als het nieuwe jaar dat nog open voor uw voeten ligt. Laten we in 2025 eens proberen het samen te doen. Of borduurt u liever voort op de gedachte dat er bij die ander een steekje los zit?